Zelfmoord plegen durfde ik niet. Gelukkig maar

Naar aanleiding van het bericht dat het aantal zelfmoorden onder jongeren dit jaar bijna is verdubbeld

Grijs in mijn hoofd

Lang geleden, ik was 15, werd de wereld steeds grijzer in mijn hoofd. Het begon met een groeiende angst voor de wereld. Ik was bang op straat.  #Metoo bestond nog lang niet.

Ik kon niet wennen  aan het veranderen van kind in ‘lekker wijf’, een object waarnaar mannen sisten, grove opmerkingen maakten. De straat was niet meer van mij.

Daarover klagen was in de jaren ’80 totaal onbespreekbaar.  Je moest er maar mee leven en je niet aanstellen. Ik zat in Amsterdam op school en moest elke dag op de bus wachten bij de Warmoestraat, dat helemaal bevolkt leek door junks (waar ik geen last van had trouwens) en door sissende en zuigende geluiden makende mannen.

Oh ja, en als je niet met een giechel reageerde werd je uitgescholden voor arrogante hoer. Ook door de werkmannen  die het Noord Hollands Koffiehuis herbouwden.

Ik was bang

En ik leek wel de enige te zijn. Vriendinnen, ouders, docenten, iedereen leek het volstrekt normaal te vinden dat je als meisje werd lastiggevallen. Sterker nog: sommige docenten deden eraan mee. De gymleraar, de handenarbeid leraar, de biologie docent, de muziekleraar. Ze zouden nu in de problemen komen. In de jaren ’80 waren ze heer en meester.

Als ik er wel eens iets over zei, kreeg ik op zijn best verbaasde blikken en reacties als: ‘Dat doen mannen nu eenmaal. Daar moet je niet zo moeilijk over doen.’

Het was niet ok.

Ik kleedde mij zo bedekt mogelijk om geen aanleiding te geven. Maar er is blijkbaar altijd een aanleiding.

De depressie sloop binnen en bleef jarenlang wonen in mijn hoofd

Toch heb ik nooit een zelfmoordpoging gedaan. Dat nam ik mezelf wel kwalijk trouwens: ‘waardeloos, want ik durf er niet eens een einde aan te maken.’

“Ik zie overal een dood vogeltje”

Dat was de titel van een boek dat in die jaren uitkwam en zo was het.

Ik functioneerde niet, want ik ging niet meer naar school,  ik kwam niet meer buiten en vrienden dropen snel af.

Ik voelde mij alleen op de wereld.

Toch was er ergens een vlammetje dat af en toe oplichtte. Ik bleef een sprankje houden van hoop, dat het ooit goed zou komen. Ondanks mijn grauwe wereld. En het kwam goed. Dat duurde wel lang. Pas toen ik 25 was, van 4 scholen afgestuurd en opname in psychotherapeutisch dagcentrum de Vondelstraat in Amsterdam gedurende bijna 2 jaar achter de rug had, werd het weer lichter. Dat kwam trouwens door angst-medicatie die ik van een psychiater kreeg in de nazorg.

Door die medicatie was mijn angst zo goed als verdwenen.

Ik fietste   ’s nachts zingend door het Vondelpark en deed weer mee. Ik was weer een beetje vrij.

Jammer dat ik die medicatie niet 10 jaar eerder had gekregen. Gelukkig dat ik nazorg kreeg van een psychiater die ze meteen voorschreef. In het Psycho-Therapeutisch Dagcentrum waren ze tegen medicatie dus daar had ik ze nooit gekregen. Zo hing de hulp die je kreeg toen al van toevalligheden aan elkaar. Men deed maar wat met jongeren in psychische nood.

Luisteren is een must

Ik heb heel wat hulpverleners versleten. De kwaliteit had weinig te maken met de opleiding, kan ik je vertellen. Alles draait om kunnen en willen luisteren. Het is beangstigend hoe weinig hulpverleners daar toe in staat waren.

Dat is wel wat iedereen die depressief en angstig is als eerste nodig heeft. Een luisterend oor. Luisteren. Daar zouden ze meer tijd aan moeten besteden tijdens elke opleiding. Luisteren en vergeet ook niet vragen te stellen.

Het is nu 25 jaar later.

Het aantal zelfmoorden is gegroeid met bijna 50% ten opzichte van 2017. Ik las net een artikel waarin 13 redenen daarvan werden genoemd (verwijzend naar die serie op Netflix). Maar niemand weet het zeker. Ik denk dat de overheveling van jeugdzorg naar de Gemeenten, in combinatie met bezuinigingen,  een ramp is geweest. Sociale Media speelt een rol, want iedereen is zo gelukkig op Instagram of Facebook en zo mooi en voortdurend aan het feesten.

Ik heb zo’n donkerbruin vermoeden dat luisteren niet is verbeterd in deze jaren. Je kunt daar geen uren op schrijven.

Het is nu 25 jaar later.

En ik ben blij dat ik blij leef. Ook nu ik ziek ben. Misschien is het een blessing in disguise van mijn toenmalige depressie dat ik nu zo goed kan bestaan met MS. Depressie en angstaanvallen? Seen it, been there. Ik kan het aan. Wir schaffen das. Oh nee, dat mag je niet meer zeggen. Yes we can! Mag je dat nog zeggen?

Wat kun je doen als je merkt dat iemand heel erg down is:

• Yes we can: luisteren naar mensen in psychische nood.
• Vragen stellen.
• iemand durven zien, in alle pijn en ellende
• Hulp inschakelen als je er niet uitkomt